دکتر سجادی فر:

روند توسعه در دانشگاه علم و فرهنگ بسوی ارتقاء کیفیت است

همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاه ها، فرصتی دست داد تا با دکتر سید مهدی سجادی فر، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و فرهنگ گفتگو کنیم.

دکتر سجادی فر در گفتگو با خبرنگار سیناپرس، درخصوص وضعیت و جایگاه دانشگاه علم و فرهنگ گفت: خوشبختانه برای ارزیابی فعالیت های دانشگاه ها -هم در داخل و هم خارج از کشور، معیارها و شاخص هایی وجود دارند که می توانیم با کمک آنها، عملکرد خود را بسنجیم. طبیتا این شاخص ها و معیارها کامل نیستند؛ اما می توانیم بگوئیم که دانشگاه علم و فرهنگ در برخی رشته ها - که از آنها به عنوان "رشته های راهبردی" یاد می شود - اوضاع قابل قبولی دارد. نمی توان در دنیا یک دانشگاه را پیدا کرد که در تمامی رشته ها، عملکردی موفق داشته باشد و این مسأله برای دانشگاه علم و فرهنگ نیز صدق می کند.

معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و فرهنگ افزود: به عنوان مثال، در مقطع کارشناسی ارشد، بیش از 80 درصد داورانی که برای دفاعیه پایان نامه های تحصیلات تکمیلی از خارج از دانشگاه دعوت می شوند، سطح علمی دانشگاه را به هیچ وجه پایین ارزیابی نکرده و در برخی موارد در حد دانشگاه های دولتی شهر تهران مقایسه می کنند. اما باید بیش از حد معقول امیدوار نباشیم و فکر نکنیم در همه موارد عملکرد خوبی داریم.

پتانسیل های خوبی در دانشگاه وجود دارند

دکتر سجادی فر خاطر نشان کرد: باید به این نکته توجه داشته باشیم که نقاط قوت خیلی خوبی در بخش های مختلف دانشگاه وجود دارند که اگر به آنها توجه کافی شود، اتفاقات خوبی رخ خواهد داد. این مسأله باید مسئولین دانشگاه را هوشیار کند که به فکر تقویت این نقاط باشند. دانشگاه علم و فرهنگ در رشته های راهبردی اوضاع خوب و در برخی موارد، بسیار خوبی دارد که به عنوان مثال می توان به رشته های مطالعات فرهنگی، زیست شناسی تکوینی (با همکاری پژوهشگاه رویان)، مدیریت گردشگری، مهندسی عمران، حقوق و روانشناسی بالینی اشاره کرد. اینها رشته هایی هستند که خوب درخشیده اند و پتانسیل های زیادی در آنها وجود دارد.

معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و فرهنگ در عین حال تأکید کرد: این بدان معنا نیست که همه فرآیندهای داخلی دانشگاه به مرحله استاندارد رسیده اند و به صورت بهره ور درحال حرکت هستیم. هنوز بخش های زیادی در دانشگاه هستند که به بهره وری بیشتر نیاز دارند؛ طرح های بیشتری داریم که باید اجرا کنیم و هنوز راه زیادی داریم تا بتوانیم به دانشگاهی تبدیل شویم که متمایز از دانشگاه های دیگر باشد.

الگوی توسعه دانشگاه علم و فرهنگ، همکاری با پژوهشگاه ها است

دکتر سجادی فر افزود: اساسا، نگاه، انتظار و توقعی که از دانشگاه علم و فرهنگ (وابسته به جهاد دانشگاهی) می رود، این است که در رشته هایی شروع به فعالیت کند که بنابه دلایل مختلف، در کشور عملیاتی نشده اند. به همین خاطر، الگوی توسعه دانشگاه علم و فرهنگ در حوزه آموزش عالی، همکاری با پژوهشگاه های جهاد دانشگاهی است. این پژوهشگاه ها در مرز تحقیقات حرفه ای قرار دارند. این بدان معناست که در پژوهشگاه های جهاد دانشگاهی، صرفا تحقیقات و مطالعات آزمایشگاهی انجام نمی شود، بلکه (تحقیقات) به مرحله بالینی رسیده اند. به عنوان مثال، تحقیقات در پژوهشگاه رویان از مرز آزمایشگاهی به عمل و خدمت به مردم رسیده است.

وی گفت: اگر پژوهشگاه ها وارد حوزه آموزش شوند، می توانیم رشته ها و دوره های جدیدی را در مقاطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکترا) طراحی کنیم. الگوی ما برای توسعه تحصیلات تکمیلی این است و همین انتظار نیز از دانشگاه علم و فرهنگ می رود. در طی دو دهه گذشته، فرآیندهای داخلی دانشگاه را تاحدود بسیار زیادی بهبود داده ایم و از لحاظ رعایت مقررات آموزشی به هیچ عنوان از دانشگاه های دولتی کمتر نبوده ایم، اما بنابه دلایل مختلف از جمله بحث بودجه، تاحدودی با مشکل مواجه بودیم. این مسأله در عین حال به ما آموخته است که ورودی و خروجی هایمان را تنظیم کنیم.

معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و فرهنگ افزود: روند توسعه در دانشگاه علم و فرهنگ بسوی ارتقاء کیفیت است. به عنوان مثال، در بخش اعضای هیأت علمی به این فکر می کنیم که اساتید چندمنظوره باشند، مثلا اعضای هیأت علمی رشته مدیریت بتوانند نیازهای رشته های دیگر را نیز تاحدودی مرتفع کنند که این مسأله به معنی بهره وری بالاتر است. بنابراین، دانشگاه علم و فرهنگ در مقایسه با دانشگاه های دیگر، از این لحاظ بهره ور تر خواهد شد.

توسعه کیفی نیازمند کار جدی و مفید است

دکتر سجادی فر با اشاره به اهمیت افزایش کیفیت آموزش گفت: در بحث کیفیت قطعا به کار بیشتری نیاز داریم. به لحاظ کمی، مدیریت، تمام تلاش خود را انجام داده و گسترش کمی لازم (در دانشگاه) صورت گرفته است؛ اکنون در مرحله ای هستیم که به توسعه کیفی نیاز داریم و برای این مرحله، به معنای واقعی کلمه به کار جدی نیازمندیم. باید به مرحله ای برسیم که دانشجو، دانشگاه علم و فرهنگ را به این خاطر انتخاب می کند که:

  • رشته ای را ایجاد کرده ایم که در دانشگاه های دیگر وجود ندارد
  • اگر در رشته موجود در سایر دانشگاه ها فعالیت می کنیم، نوع فعالیت ما، متمایز از دانشگاه های دیگر باشد

وی افزود: امیدواریم بتوانیم آینده ای را برای دانشگاه علم و فرهنگ رقم بزنیم که داوطلبان برای ثبت نام در این دانشگاه صف بکشند و حتی برای چند ترم آینده هم ظرفیت دانشگاه تکمیل باشد.

برای برنامه های جدید، نیازمند نگاه فرابخشی هستیم

دکتر سجادی فر تأکید کرد: تقریبا به طور گسترده ای از ظرفیت اعضای هیأت علمی جهاد دانشگاهی در دانشگاه استفاده می کنیم و اگر (طی این سالها) این کار را انجام نمی دادیم، شاهد توسعه دانشگاه نبودیم. بااین حال، نیاز به بازتعریف نسبت دانشگاه با جهاد دانشگاهی داریم. در شرایطی که می خواهیم به سمت کیفی شدن حرکت کنیم، باید زمینه های همکاری دقیق تر، متناسبت تر و کیفی تر را فراهم کنیم. در گذشته زمینه همکاری فراهم شده است، ولی اینکه لزوما همین الگو برای همکاری در فضای جدید هم می تواند به دانشگاه کمک کند، چندان معلوم نیست و نباید خود را منحصر به جهاد دانشگاهی کنیم؛ گرچه ظرفیت های بسیار خوبی در این نهاد وجود دارد، اما زمانی که می خواهیم برنامه های جدیدی پیاده کنیم، باید نگاه فرابخشی داشته باشیم.

موضوع بین المللی شدن از طریق اخذ مجوز حاصل نمی شود

معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و فرهنگ به تعاملات بین المللی دانشگاه اشاره کرد و افزود: در حوزه آموزش، حرکت هایی از قبل انجام شده اند، منتهی برای هر حرکت، نیازمند اخذ مجوز هستیم. درحال حاضر درگیر اخذ مجوزها هستیم تا بتوانیم دوره های مشترکی را با برخی دانشگاه ها برگزار کنیم. باید به این مسأله توجه کنیم که موضوع بین المللی شدن از طریق اخذ مجوز حاصل نمی شود. مجوز یک روند اداری است و آنچه می تواند این تعاملات را به درستی برقرار کرده و پایدار نگه دارد، کار علمی است. باید خود را از لحاظ کیفی به مرحله ای برسانیم که حرفی برای گفتن داشته باشیم.

دکتر سجادی فر خاطر نشان کرد: این ارتباطات و تعاملات بین المللی نباید یک سویه باشند و فقط دانشجو به کشورهای دیگر بفرستیم. اگر نمی توانیم به سادگی دانشجو جذب کنیم، می توانیم در تأمین نیروی متخصص، مشاوره، راهنمایی و  پایان نامه برای دانشگاه های خارجی فعالیت کنیم. همه اینها زمانی محقق می شود که از لحاظ علمی، حرفی برای گفتن داشته باشیم؛ باید تعداد اساتید با مرتبه علمی بالا را افزایش دهیم؛ باید این ظرفیت ها را برای خودمان ایجاد کنیم و آن موقع است که می توانیم بگوئیم که به لحاظ کیفی، بین المللی شده ایم.