معنویت؛ راهی برای تحقق گردشگری پایدار
چهارمین پیش نشست سومین کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت که در دهه سوم محرم سال جاری در قم برگزار خواهد شد، تحت عنوان “معنویت؛ راهی برای تحقق گردشگری پایدار” در مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام در تهران برگزار شد.
در این نشست، دکتر “محمد حسین ایمانی خوشخو” رییس پارک علوم و فناوریهای نرم و صنایع فرهنگی جهاد دانشگاهی، دکتر “هاشمی” رئیس دانشگاه علم و فرهنگ، آیت الله “اختری” رئیس مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام، دکتر “آیت پیمان” ریاست مجمع جهانی شیعه شناسی و رئیس ستاد برگزاری این همایش در قم، “جهانیان” رئیس دانشکده گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ، “محمد رضوی راد” رئیس انستیتو علوم اسلامی و انسانی آلمان، “سالار” معاون فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام، “رفسنجانی” مدیر گردشگری و زیارت سپاه پاسداران کشور، “صبری” مدیر امور فرهنگی مسجد مقدس جمکران و همچنین کاوه رئیس رادیو تهران در این مراسم حضور داشتند.
دکتر “ایمانی خوشخو” در این نشست که با حضور اساتید و کارشناسان حوزه گردشگری و معنویت در مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام در تهران برگزار شد، عنوان کرد: طی چهار الی پنج سال گذشته، مقوله گردشگری و معنویت در دانشگاه علم و فرهنگ تهران مورد توجه قرار گرفته است و این موضوع حتی در بین متخصصین خارجی هم، بسیار توجه شد و مورد استقبال قرار گرفت.
دکتر محمد حسین ایمانی خوشخو افزود: ما بحث معنویت را در کتابهای علمی خارجی و گردشگری داریم ولی شعاع بحث بسیار محدود است و عنوان می کنند و سپس در ادامه فقط به گردشگری مذهبی می پردازند در صورتی که بحث ما این است که تناسب ذاتی وجودی انسان، روح و جسم است و سفر همان طوری که بخشی از نیازهای جسمی را رفع می کند بخش مهمی از نیازهای روحی را هم میتواند رفع کند به شرط آن که در مسیر درست خود قرار گیرد.
رییس پارک علوم و فناوریهای نرم و صنایع فرهنگی جهاد دانشگاهی گفت: در اواسط قرن نوزدهم وقتی که گردشگری شکل جدیدی به خود گرفت و مسافرتهای انبوه یا سفرهای انبوه یا همان Mass Tourism مورد توجه قرار گرفت،مخالفین گردشگری زیاد شد و با این مضمون که گردشگری نظامات اجتماعی و محیط زیست را بهم میریزد، گفتند گردشگری، چیز خوبی نیست و نباید خیلی راجع به آن تبلیغ کرد.
شواهدی هم داشتند از این موضوع که گردشگران وقتی در یک منطقه حضور پیدا می کنند، اصالت آن منطقه کم کم از بین می رود و محیط زیست هم ممکن است تخریب شود. بعد از آن، موجی در دفاع از گردشگری ایجاد شد ضمن اینکه حرف های مخالفین را هم قبول داشتند. اصطلاحی را به عنوان پایداری بیان کردند و گفتند منظور ما گردشگری پایدار است و ویژگی هایی هم برای گردشگری پایدار بیان کردند: ۱ـ برای مردم منطقه گردشگرپذیر سود داشته باشد. ۲ـ مناسبات اجتماعی را بهم نزند. ۳ـ هم برای میزبان و هم برای میهمان دستادورد های خوبی داشته باشد ۴ـ به عنوان بخشی از فرهنگ منطقه درآید.
وی گفت: ما وقتی پایداری را ملاحظه می کنیم، مشاهده می کنیم که با وجود اینکه این پایداری مطرح شد و بعضی از اصول آن رعایت می شود ولی هنوز شاهد پیامد های منفی گردشگری هستیم. اینجاست که ما می توانیم بین معنویت و پایداری ارتباط برقرار کنیم به این شکل که در مباحث پایداری توجهی به اینکه انسان با یک نگاه معنوی سفر را ببیند، نکردیم فقط اشاره ای به بحث فرهنگ شده است. ما اگر انسان را با نگرش معنوی و از نگاه ابعاد روحانی به سفر متوجه کنیم، یقینا پایداری به شکل بهتر اتفاق خواهد افتاد که ما باید آن را ترویج کنیم.
وی در ادامه افزود: وقتی که انسان میداند سفر برای ارتقا روح است، حتما در محیط مقصدی که وارد می شود بیشتر این اصول را رعایت می کند و این نکته ای است که ما باید در این بحث مورد توجه قرار دهیم. بنابراین از زاویه پایداری هم، رویکرد معنوی به گردشگری می تواند بسیار مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه نشست، آیت الله اختری رئیس مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام عنوان کرد: مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام برای همکاری، هم افزایی و برای حمایت و پشتیبانی، بر اساس توانمندی ها و ارتباطاتی که دارد، آماده است.
وی گفت: در کشور ایران، چه قبل و چه بعد از پیروزی انقلاب به مسئله گردشگردی توجه نشده است و حرف های زیادی زده می شود امام در زمینه های عمل آنچنان که باید عمل نکردیم.
آیت الله اختری افزود: گردشگری کار بسیار پسندیده ای است و آسیب هایی که ما فکر می کنیم در گردشگری وجود دارد، آسیب های بی فرهنگیست نه آسیب های گردشگری.
رئیس مجمع جهانی اهل بیت در ادامه گفت: قرآن در آیات مختلف، اصل گردشگری را یک اصل مسلم قرار داده است و به بعد معنوی گردشگری هم توجه کرده است. قرآن در تمامی معانی گردشگری، معنویت گردشگری را چه از نظر زمان، چه از نظر مکان و چه از نظر طبقات مختلف مردم، مورد توجه قرار داده است.
ایشان همچنین افزود: قرآن گردشگری را مسیر برای شناخت خدا یا برای شناخت انسان ها به همدیگر یا برای پی بردن به توانایی ها و توانمندی های خود انسان قرار داده است.