یادداشت رییس دانشکده علوم گردشگری به مناسبت روز جهانی گردشگری:

گردشگری یکی از محورهای مهم و تاثیرگذار بر توسعه در مناطق مختلف جهان

منوچهر جهانیان-رییس دانشکدۀ علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ-، در یادداشتی به مناسبت روز جهانی گردشگری، بر ضرورت توجه به اهمیت و توسعه فعالیت‌های گردشگری در عرصه بین الملل پرداخته است.

دکتر منوچهر جهانیان نوشت: لزوم توجه به اهمیت و توسعه فعالیت‌های گردشگری در عرصه بین الملل و اثر گذاری بر فعالیت‌های‌ فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی در کشورهای مختلف جهان، جامعه محور بودن و تاثیرگذاری گردشگری بر ایجاد اشتغال و کارافرینی و توانمندسازی جوامع میزبان و محلی به‌واسطه بهره‌مندی از توسعه فعالیت‌های گردشگری؛ به ویژه توسعه فعالیت‌های اقتصادی گردشگری را می‌توان از عوامل و زمینه‌هایی دانست که سبب شدند سازمان جهانی گردشگری(unwto) روز 27 سپتامبر 2019 را به عنوان «گردشگری و اشتغال،آینده بهتر برای همه» بنامد.

با نگاهی به کسب و کارهای گردشگری، ایجاد مشاغل درحوزه گردشگری در مناطق مختلف جهان و مقایسه آن با سایر مشاغل، تاثیر گردشگری بر تحول و پیشرفت جوامع میزبان و محلی را نسبت به سایر مشاغل بر همگان آشکار می‌سازد. در سال ۲۰۱۸ بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری بیش از ۱۳ درصد مشاغل جهان (حدود ۳۳۰ میلیون نفر) به صورت مستقیم در بخش‌های مختلف گردشگری اشتغال داشته اند.

براین اساس مبلغی بالغ بر 1800 میلیارد دلار را نصیب کشورها ساخته است. امروزه گردشگری یکی از محورهای مهم و تاثیرگذار بر توسعه در مناطق مختلف جهان به حساب می آید و از اولویت‌ها و سیاست‌های اصلی دولت ها برای رونق کسب و کارهای پایدار و محور کلیدی اشتغال و کارآفرینی در جهت درآمد ارزی و رونق اقتصادی است و در کشور ما نیز به تازگی شاهد تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بودیم و از این پس متولی امر گردشگری وزیر است و تشکیل وزارتخانه را می توان به منزله توجه بیشتر نمایندگان مجلس به اهمیت این بخش دانست.

با این حال صرف تبدیل از سازمان به وزارتخانه کافی نیست و لازمه موفقیت در اهداف مورد نظر تبدیل منابع گردشگری به محصول و در کنار آن برنامه ریزی جامع و هدفمند برای معرفی و بازاریابی وتعامل با سایر کشورها، به ویژه کشورهای بازار هدف با اتکاء به منابع درونی و بکارگیری منابع انسانی متخصص و متعهد و مسئولیت پذیر در بخش های متنوع گردشگری است.

توجه به بهره مندی از فناوری‌های نوین و به ویژه اینترنت، موجب بروز تغییرات چشمگیری در شیوه‌های سنتی سفر و گردشگری شده است. دیجیتال سازی فرایندها، عامل تغییر و تحول بسیاری در سبک تجارت و کسب و کار در زمینه گردشگری شده به گونه ای که گردشگر را از عنصری منفعل، به کنشگری کلیدی در فرآیند گردشگری تبدیل کرده است.

فناوری های نوین همچنین هزینه های سفر را به طرز قابل توجهی کاهش و کیفیت و بهره وری سفر را افزایش داده است. در حقیقت سفر ارزان قیمت یکی از مطلوب ترین شیوه های سفر برای نسل جوان کنونی است.

نسلی با امکانات و منابع محدود اما دانشی گسترده و دسترسی نامحدود به فناوری و اطلاعات، نیازها، خواسته ها و سلایق در حال تغییر همین نسل است که امروزه شرکتها و کسب و کارها را وادار به اتخاذ شیوه های نوآورانه و رقابت تنگاتنگ برای افزایش خدمات با کیفیت و بهره وری ساخته است. امروزه خواسته مشتریان پاسخگویی به نیازهای در حال رشد آنهاست و این پاسخگویی از طریق تکنولوژی، بیش از گذشته میسر است.

امروزه کسب و کارهای گردشگری با بهره مندی از این تکنولوژی توانایی شناسایی بهینه نیاز کاربران را دارند. موفق ترین کسب و کارهای گردشگری، همواره کاربران خود در فضای مجازی را رصد کرده و برای ان اهمیت ویژه ای قائل هستند.

از سوی دیگر دولت‌ها و قانون گذاران نقش بسزایی بر تسریع روند رشد تکنولوژی و نهادینه سازی آن در جوامع دارند. حال که قانون گذاران با تشکیل وزارت گردشگری توجه ویژه ای به این عرصه نشان داده اند جا دارد به این مهم هم توجه شود که قوانین و مقررات اعم از قوانین بازدارنده و یا تسهیلگر و تسریع کننده اثرات انکارناپذیری بر روند سرعت تغییرات دارند و می توانند نقش و اهمیت بسیار تاثیر گذاری بر اشتغال و کارفرینی گردشگری داشته باشند.

گردشگری الکترونیک به معنای دیجیتالی کردن تمامی فرایندها و زنجیره های ارزش در صنعت گردشگری است که هدف آن، افزایش اثربخشی و بهره‌وری کسب و کارهای فعال در حوزه گردشگری است. به لطف پیشرفتهای تکنولوژیک، کمتر مقصد یا جاذبه گردشگری ناشناخته باقی خواهد ماند. گردشگران قادرند در مدت زمانی بسیار کوتاه تر از گذشته، مرزها را درنوردیده و از یک سوی زمین به سوی دیگر آن سفر کنند.

اهمیت فن آوری‌های دیجیتالی در گردشگری، ارائه فرصت‌های خلاق و نوآوری و آماده سازی و تبدیل چالش ها و تهدیدات به فرصت‌های در جهت رفع نیاز نسل کنونی بشر به واسطه بستر سازی و توسعه فعالیت های گردشگری است و اشتغال و کارآفرینی در سایر مشاغل وابسته به گردشگری را تسریع می‌کند و استفاده از این فناوری موجب می‌شود شاهد مشاغل جدید و نوظهور باشیم. همان ها که با کمترین سرمایه گذاری بیشترین اشتغال و درآمد را نصیب جوامع میزبان و محلی می‌کنند.

از این رو می‌توان گفت روزجهانی گردشگری فرصتی منحصر به فرد برای بالابردن آگاهی از مشارکت واقعی و بالقوه گردشگری در توسعه پایدار است. این روز و برپایی جشن جهانی با شعار "گردشگری و اشتغال،آینده بهتر برای همه" به میزبانی کشور هندوستان و متناسب با آن برپایی جشن روز جهانی گردشگری در همه کشور ها و به تبع آن در کشور عزیزمان ایران سرفراز فرصتی را فراهم می آورد تا متولیان و دست اندرکارن و ذی نفعان گردشگری به لزوم اهمیت و تاثیرگذاری آن در بخش‍های مختلف فرهنگی،اجتماعی،سیاسی واقتصادی و زیست محیطی بیشتر آشنا شده و با اتکاء به ظرفیت ها و پتانسیل‌های متنوع و بی نظیر آن در طول سال پیش رو برنامه های محوری را در جهت اشتغال و کارافرینی پایدار در مناطق مختلف کشور و بر اساس منابع درونی و معرفی جاذبه های کمتر شناخته شده و یا ناشناخته اهتمام ورزند.

سازمان جهانی گردشگری به کارگیری فناوریهای نوین و خلاقیت و نوآوری را به عنوان بخشی از راه حل چالش ها و همراهی سایر بخش‌ها با بخش گردشگری پایدار و مسئولیت پذیر را در راستای خلق ثروت و اشتغال پایدار و بهره مندی مردمان جوامع میزبان و محلی در راستای فقر زدایی و رفع محرومیت برای بومیان مناطق مختلف جهان می داند و ضرورت دارد مورد توجه جدی دولت ها، سیاست گذاران، تصمیم گیران و برنامه ریزان حوزه گردشگری قرار گیرد.

توجه به نوآوری و خلاقیت در فعالیت های توسعه گردشگری فرصت هایی را برای بهبود بخشیدن به مشارکت ،توان مندسازی جوامع میزبان و محلی و مدیریت منابع کارآمد در کنار سایر اهداف همانند؛ ایمنی وامنیت ، بهداشت وکار آفرینی و حفاظت و صیانت از محیط طبیعی و فرهنگی را در دستور کار توسعه پایدار قرار خواهد داد.

انتظار می‌رود با برنامه ریزی جامع و هدف‌مند در حوزه گردشگری با توجه به شعار محوری روز جهانی گردشگری با حضور و همراهی بخش های دولتی و خصوصی توسعه فعالیت‌های گردشگری در راستای پایداری گردشگری، مشکلات زیست محیطی را کاهش داده، منافع پایدار در راستای کارآفرینی و اشتغال مولد در گردشگری را به همراه آورد.