به گزارش سیناپرس، دکتر مهدی باصولی در نشستی که صبح امروز با عنوان الگوهای موفق گردشگری آیینی در پژوهشگاه میرات فرهنگی و گردشگری برگزار شد، گفت: پیش از جنگ جهانی اول امکان تفکیک حوزه‌های گردشگری نبودیم اما طی چهار الی پنج دهه اخیر شاهد دسته‌بندی حوزه گردشگری هستیم. این حوزه هرچند مرز مشخصی ندارد و در هم تنیده است و همین موجب جذابیت بیشتر گردشگری شده است.

وی افزود: فرهنگ یکی از مفاهیمی است که طی سه دهه اخیر نمود بیشتری در حوزه گردشگری پیدا کرده و به عنوان یکی از جادبه‌های گردشگری نقش کلیدی ایفا می‌کند.

دکتر باصولی اظهارداشت: گردشگری فرهنگی یکی از محبوب‌ترین گونه‌های گردشگری است که علاقه به آن از سایر گونه‌های گردشگری رشد بیشتری پیدا کرده است. به گفته ایشان، گردشگری فرهنگی، محصول گردشگری قلمداد می‌شود که در آن انگیزه گردشگران، آشنایی با فرهنگ جدید، شرکت در رویدادهای فرهنگی و بازدید از جاذبه‌های فرهنگی است. بازدید از مکان‌های تاریخی یا شرکت در رویدادهای فرهنگی، به گردشگران این اجازه را می‌دهد تا در مورد گذشته تاریخی و فرهنگی آن منطقه چیزهایی زیادی یاد بگیرند و تجربه‌های مختلفی از فرصت‌های فرهنگی کسب کنند و از حضور در یک محیط فرهنگی لذت ببرند.

دکتر باصولی ادامه داد: از فرهنگ تعاریف مختلفی بیان شده است. مثلا فرهنگ تجسمی از سنت‌های یک جامعه و شیوه‌های زندگی در آن است که در غذا، جشنواره‌ها، طراحی ساختمان، مذهب، پوشش، مراسم، مجسمه‌ها و . . . دیده می‌شود که در این بین آیین‌ها می‌توانند نقش جدی در این حوزه ایفا کنند.

وی یادآورشد: گردشگری فرهنگی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. گردشگری نوع اول در ارتباط با دیدار از مکان‌های ملموس مانند موزه‌ها، سایت‌های تاریخی، باستان شناسی و معماری و نوع دوم نیز در ارتباط با آثار میراثی ناملموس مانند آداب و رسوم، فرهنگ، نوع معشیت و جنبه‌های علمی مردم شناسی است. گردشگری فرهنگی را می‌توان در دسته‌بندی‌های مختلف مانند گردشگری مذهبی، آیینی، خلاق، رویداد، تاریخی، میراث بررسی کرد.

رییس دانشگاه علم و فرهنگ گفت: آیین‌ها، نمود بیرونی باورها و اعتقاداتی است که از فرهنگ جامعه نشات می گیرد. یکی از بهترین راه‌های شناخت فرهنگ جوامع را در توجه به آداب و رسوم، باورها و اعتقادات آن جامعه می‌دانند. باورهایی که در طول زمان در قالب آیین‌ها و مراسمی خاص معنا پیدا کنند و تا آنجا پیش می‌روند که بخشی از زندگی مردمان جامعه را شکل می‌دهد. این آیین‌ها به دلیل جاری بودن در زمان، ضمن برخورداری از ارزش‌های تاریخی، هر ساله حجم وسیعی از گردشگران را به خود اختصاص می‌دهند. این نوع خاص از گردشگری، گردشگری آیینی، است.

وی تصریح کرد: گردشگری آیینی نوع خاصی از گردشگری فرهنگی است که آدمی را با اعتقادات و باورهای برخاسته از یک جامعه خاص آشنا می‌کند. در گردشگری آیینی، گردشگر می‌خواهد به کشف آیین‌ها، اعتقادها و باورهایی که روح یک مکان جاری است و ریشه در فرهنگ یک منطقه دارد، بپردازد. این آیین‌ها عموما به یک مکان وابسته هستند یعنی مکان و آیین در قالب جسم و روح عمل می‌کنند. باورها روح مکان هستند و به آن حیات می‌بخشند. نگاه منظرین به آیین‌ها می‌تواند معنای هر آیین را دقیق‌تر بیان کند.

رئیس دانشگاه علم و فرهنگ تاکید کرد: در گردشگری آیینی عناصر و اشیا مختلفی استفاده می‌شود. مثلا نخل در آیین نخل‌گردانی تعبیری از تابوت سیدالشهداء بوده و عَلم نمادی است که تعریف خاص خود را دارد. همچنین هر مراسمی در هر منطقه‌ای شعر، ادبیات، ملودی و آهنگ خاص خودش را دارد. هر آیین در زمان خاصی انجام می‌شود و تعریف دارد. باید روایت هر آیین به صورت دقیق و علمی بررسی شود.

وی اظهارداشت: گردشگری فرهنگی تابعی از مکان، زمان، نماد، مشارکت، روایت، اسطوره است و گردشگری آیینی برخاسته از اصولی است که آثار مثبت و منفی زیادی دارد. تعامل و تبادل فرهنگی، توسعه فرهنگ منطقه‌ای، حفظ فرهنگ و سنت های محلی، ایجاد غرور در جامعه محلی، تقویت سنت‌ها و فرهنگ‌های محلی، ارایه مستقیم و بدون واسطه فرهنگ‌، افزایش سطح آگاهی جامعه محلی نسبت به فرهنگ بومی از مهمترین آثار مثبت گردشگری آیینی است.